نشانه‌های امیدوارکننده از ترمیم لایه اوزون

به گزارش مجله خبری نگار/ایسکانیوز؛ بر اساس مطالعه مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا، غلظت اوزون روی قطب شمال در ماه مارس امسال به رکورد بالایی رسید. هوای گرم‌تر و جریان جت کندتر به این معنی است که لایه محافظ گاز ۱۴/۵ درصد ضخیم‌تر از میانگین پس از سال ۱۹۸۰ شده است.

محققان می‌گویند که ممنوعیت کلروفلوئوروکربن‌ها در پروتکل ۱۹۸۹ مونترال به این معنی است که لایه اوزون اکنون در مسیر بهبود کامل تا سال ۲۰۴۵ است.

دکتر «پل نیومن»، نویسنده اصلی مقاله این پروژه تحقیقاتی، می‌گوید: افزایش اوزون داستانی مثبت است، زیرا تاثیر مستقیمی روی محیط‌زیست دارد و اخبار دلگرم‌کننده نشان از آن دارد که توافق جهانی پروتکل مونترال نتایج مثبتی را به همراه دارد.

لایه اوزون پوششی از اوزون است - مولکولی متشکل از سه اتم اکسیژن - که سراسر سیاره را می‌پیچد. این لایه گازی در اتمسفر فوقانی اشعه مضر UVB خورشید را جذب می‌کند و از انسان‌های روی زمین در برابر سرطان، سوختگی و کوری محافظت می‌کند.

با این حال، در سال ۱۹۸۵، دانشمندان از بررسی قطب جنوب بریتانیا متوجه شدند که فعالیت‌های انسانی یک سوراخ را از طریق لایه اوزون بر روی قطب‌ها سوزانده است. از این رو، پروتکل مونترال در سال ۱۹۸۹، CFC‌ها را غیرقانونی اعلام کرد. این ماده شیمیایی عمدتاً مسئول تخریب لایه اوزون است، اما لایه اوزون هنوز احیا نشده است.

اکنون، دانشمندان ناسا به کشف دلگرم کننده‌ای دست یافته‌اند که غلظت اوزون روی قطب شمال در ماه مارس به رکورد بالایی رسیده است. ضخامت لایه اوزون با استفاده از یک متریک به نام واحد‌های «دابسون» اندازه‌گیری می‌شود که به مقدار اوزون در ستونی از هوا که از زمین به فضا امتداد می‌یابد اشاره دارد.

یک واحد دابسون (DU) تعداد مولکول‌های اوزون مورد نیاز برای ایجاد یک لایه ضخیم یک صدم میلی‌متری در دمای صفر درجه سانتی‌گراد (۳۲ درجه فارنهایت) در سطح دریا است. در ماه مارس امسال، لایه اوزون بالای قطب شمال به میانگین ماهانه ۴۷۷ دابسون رسید که ۶ واحد بالاتر از رکورد ماهانه قبلی و ۶۰ دابسون بیشتر از میانگین دوره بین ۱۹۷۹ تا ۲۰۲۳ بود. در ۱۲ مارس، نیز به رکورد جدیدی ضخامت ۴۹۹ دابسون رسید.

پس از رسیدن به اوج در ماه مارس، سطح لایه اوزون بسیار بالاتر از میانگین باقی ماند و این یک نکته مثبت بزرگ برای حیات روی زمین است، زیرا تخریب لایه اوزون باعث می‌شود تا اشعه ماوراء بنفش آنقدر سیاره را بمباران کند که حیوانات در معرض خطر آفتاب سوختگی قرار گیرند.

اما در ماه مارس، محققان برآورد کردند که شاخص فرابنفش ۶ تا هفت درصد در قطب شمال و ۲ تا ۶ درصد در عرض‌های جغرافیایی میانی نیمکره شمالی کمتر است. این تغییر قابل توجهی نسبت به مارس ۲۰۲۰ است، زمانی که دانشمندان دریافتند که حفره اوزون بر فراز قطب شمال به اندازه‌ای بی‌سابقه باز شده است.

محققان در مقاله‌ای که به تازگی در یک مجله معتبر زمین‌شناسی منتشر شده، استدلال می‌کنند که این اتفاق به دلیل سیستم‌های آب و هوایی جهانی است که توزیع جو را در طول زمستان تغییر می‌دهند. زمستان گذشته، «امواج در مقیاس سیاره‌ای» به نام امواج راسبی در اتمسفر فوقانی حرکت کردند و جریان جت را که در قطب شمال می‌چرخد، کند کردند. این امر باعث شد که هوا از عرض‌های جغرافیایی بالاتر به سمت قطب شمال حرکت کند و اوزون بیشتری را به منطقه بالای قطب شمال بکشد.

علاوه براین، این امواج به اندازه یک سیاره، گرداب قطبی را کاهش داده و منطقه قطبی را گرم می‌کند و شرایطی را که منجر به تخریب لایه اوزون می‌شود، از بین می‌برد.

دکتر نیومن خاطرنشان می‌کند که اگر اقدامات انسانی نبود، این رکورد نمی‌توانست شکسته شود. او می‌گوید: تصور می‌شود که تغییرات آب و هوایی بر قدرت و پایداری گرداب قطبی استراتوسفر تأثیر می‌گذارد. علاوه براین، انتظار می‌رود که اوزون جهانی به دلیل پروتکل مونترال به آرامی افزایش یابد. ترکیب این ۲ عامل شرایط مطلوبی را برای مقادیر بالاتر اوزون قطبی ایجاد خواهد کرد.

این دوره مطلوب‌تر در نیمکره جنوبی نیز منعکس شده است، جایی که دانشمندان دریافتند که سوراخ اوزون دیرتر تشکیل شده و کوچک‌تر از حد متوسط است. دانشمندان به این نتیجه رسیدند که درست مانند شمال این ترمیم به دلیل یک گرداب قطبی ضعیف‌تر و دمای گرمتر اتفاق افتاده است. این نتایج بازیابی لایه اوزون را در راستای بالاترین حداکثر پیش بینی‌ها قرار می‌دهد. این بدان معناست که انتظار می‌رود لایه اوزون تا سال ۲۰۴۵ به سطح قبل از دهه ۱۹۸۰ بازگردد.